Spam is al zo oud als het internet en dus ook op WhatsApp te vinden. Hoe herken je zulke berichten en nog veel belangrijker: wat kun je ertegen doen?

Spam op WhatsApp

Met ruim twee miljard maandelijks actieve gebruikers is het niet vreemd dat spam ook via WhatsApp circuleert. Of het nou om slechts een vervelend berichtje of een poging tot oplichting gaat: het is belangrijk dat je spam herkent. Op dat moment kun je de berichten namelijk ook gaan aanpakken.

WhatsApp-spam herkennen

“Ongevraagde berichten die in grote aantallen tegelijk worden verstuurd.” Dat is de definitie van spam, ook wel junkberichten genoemd. Spam is een gigantisch probleem, want bijna 50 procent van alle e-mailberichten die worden verzonden valt onder deze definitie.

Spam is inmiddels allang niet meer alleen een e-mailprobleem, want je komt de berichten ook via andere media tegen. Het is dan ook een onbegonnen zaak om alle soorten, vormen en maten op te noemen. Wel kunnen we enkele tips geven, zodat je het gros van de ongewenste berichten herkent.

Lees ook: Kan WhatsApp met mijn berichten meelezen? Een simpele uitleg

1. Doorgestuurde berichten

WhatsApp lijkt wel gemaakt te zijn voor spam. Je kunt berichten namelijk heel makkelijk doorsturen. Houd het berichtje simpelweg even ingedrukt, en tik rechtsboven in het scherm op het instellingenmenu. Vervolgens kun je het berichtje naar een bekende sturen.

Wanneer dit heel vaak gebeurt, plaatst WhatsApp een waarschuwing bij het bericht. Je herkent deze aan het labeltje boven het bericht met daarin de tekst “Vaak doorgestuurd”.

De waarschuwing is belangrijk, want wanneer je deze ziet is de kans groot dat je met WhatsApp-spam te maken hebt. Het hoeft hierbij trouwens niet direct om ernstige zaken als phishing of fraude te gaan, want een flauwe mop of plaatje dat je ongevraagd van een vage bekende binnenkrijgt, is bijvoorbeeld ook al WhatsApp-spam.

2. Onbekende nummers

Om iemand via WhatsApp een bericht te sturen, moet je het telefoonnummer van die persoon hebben. Wees dus extra alert wanneer je ineens wordt geappt door een (voor jou) onbekend nummer.

Wellicht slingert jouw nummer op het internet rond en is deze zo in handen van een spammer/scammer terechtgekomen. Verwijder het bericht echter niet direct, want misschien heeft je vriend of vriendin wel een nieuw nummer.

3. Fake news

Het doel van veel (internet)criminaliteit is simpel: geld verdienen. Dat is dus ook zo bij WhatsApp-spam. Verspreiders van zulke berichten proberen je vaak op een link te laten tikken. Ze sturen je bijvoorbeeld naar een website waar je gegevens moet achterlaten om kans te maken op een prijs. In werkelijkheid bestaat die prijs natuurlijk niet en gaan ze er met je persoonsgegevens vandoor.

Kwaadwillenden gebruiken ook vaak fake news om geld uit je portemonnee te kloppen. Een bekende hoax is bijvoorbeeld dat je voortaan voor WhatsApp moet betalen. Deze vorm van spam circuleert al jaren en probeert ontvangers wijs te maken dat je voortaan abonnementskosten voor de chat-app moet betalen.

Nog zo’n klassieker: WhatsApp Gold. Deze oplichting dook voor het eerst in 2015 op en beweert dat er een betere versie van WhatsApp voor je klaarstaat, met een nieuw design en allerlei extra functies. Uiteraard is ook dit flauwekul.

Ook interessant: Een WhatsApp-bericht inplannen: zo kun je automatisch appen

4. Let op (je) taal

Tot slot is het belangrijk om naar de opmaak van het bericht te kijken. Omdat makers van WhatsApp-spam veelal niet uit Nederland komen, zijn ze de taal niet machtig.

Daardoor zijn ze aangewezen op Google Translate en dat levert vaak ietwat klunzige zinsconstructies en taalfouten op. Wanneer een bericht veel grammaticale missers bevat, is het goed mogelijk dat je met WhatsApp-spam te maken hebt.

Spam op WhatsApp aanpakken

1. Melden

Weet je zeker dat je met een spammer te maken hebt? Dan is de eerste stap rapporteren. Dit doe je door in de chat met de spammer rechtsboven op de drie liggende puntjes te tikken, kies ‘Meer’ en druk vervolgens op ‘Rapporteren’.

Zodra je je keuze hebt bevestigd, krijgt WhatsApp een melding en wordt er mogelijk actie ondernomen. Gerapporteerde contacten worden ook direct geblokkeerd, dus daar heb je geen last meer van. Wanneer de spammer trouwens nog niet in je adressenboek staat, kun je ook direct op ‘Rapporteren’ tikken bij het begin van de chat.

Lees ook: Digitaal afkicken: met deze dumbphones kun je gewoon WhatsAppen

2. Voorkomen

Ontvang je regelmatig WhatsApp-spam via groepsgesprekken? Je bent niet de enige. De politie waarschuwde een paar jaar geleden al voor dit fenomeen. Het werkt zo: je wordt zomaar in een groepsgesprek uitgenodigd waarin spam wordt gedeeld. Dat is natuurlijk hartstikke vervelend.

Gelukkig kun je dit gedoe redelijk makkelijk voorkomen door te bepalen wie jou (niet) aan groepen mag toevoegen.

Meer tips voor WhatsApp:

• WhatsApp-tip: zo pin je een bericht vast in een (groeps)gesprek (14 dec)
• Dit is waarom Android-foto’s soms lelijk zijn (en hoe je dit oplost) (28 nov)
• Beveiliging: zo bescherm je WhatsApp nóg beter met passkeys (28 nov)
• Tip: zo verstuur je een videobericht via WhatsApp (21 nov)
• Zo bescherm je jouw IP-adres in WhatsApp (10 nov)